YENİ PARÇACIK KEŞFEDİLDİ

Xi_b^* PARÇACIĞI


Zürih Üniversitesi, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı parçacık hızlandırıcıda üç kuarktan oluşan yeni bir parçacık keşfetti. Bu yeni baryon parçacığı, kuarkların bağlanmasından oluşuyor.

Parçacık fiziğinde, baryon ailesi üç kuarktan oluşan parçacıklar anlamına gelir.  Kütle ve yükte farklı olan altı parçacıktan kuarklar bir grup oluşturur. İki en hafif kuark, “yukarı –aşağı kuarkları”  iki atomik bileşeni, protonları ve nötronları oluşturur. Üç en hafif kuarktan oluşan baryonlar (yukarı-aşağı-ve tuhaf kuarklar) biliniyordu. Ağır kuarklı çok az baryon bugüne kadar gözlemlenebilmişti.  Durağan olmadıklarından ve ağır olduklarından, parçacık hızlandırıcılarda sadece yapay olarak üretilebiliyorlar.

CERN’Deki proton çarpışmasında,  Claude Amsler, Vincenzo Chiochia ve Ernest Aguilo isimli fizikçiler bir hafif ve iki kuarklı bir baryon tespit etti. Xi_b^* isimli bu parçacık bir “yukarı”, bir “tuhaf” ve bir “aşağı” kuark içeriyor, elektriksel açıdan nötr ve 3/2’lik (1.5) bir dönüşü var. Kütlesi, lityum atomununki ile kıyas edilebilir.

Bu yeni parçacığın keşfi, kuarkların nasıl birleştiğine dair teorileri doğruluyor ve maddenin yapısını oluşturan dört temel fizik kuralından birini, yani “güçlü etkileşimi” anlamamıza yardımcı oluyor.